Maanman

Omschrijving

De liefde van de tienjarige Margot voor haar vader die kunstschilder is en zich door weinig mensen begrepen voelt, wordt zwaar op de proef gesteld. Vader August is grappig en vrolijk, maar soms doet hij zo eigenaardig dat ze er bang van wordt. Gaandeweg wordt zijn gedrag bedreigender, wat ten slotte grote gevolgen heeft.

Maanman is een ontroerende roman over een jong meisje dat met de psychotische ontwikkeling van haar vader te maken krijgt. De context van de vijftiger jaren wordt haarscherp neergezet en versterkt op overtuigende wijze de beklemmende sfeer van die tijd.

Zoals Kieke Plooij door haar debuutroman ‘De Brander’ werd ontdekt als een auteur met rijk inlevingsvermogen en psychologisch inzicht, zo dringt ze ook in ‘Maanman’ heel subtiel het gevoelsleven van haar personages binnen. Met weinig omhaal van woorden maakt ze situaties inzichtelijk en raakt ze de kern door middel van beeldende bewoordingen met filmische intensiteit.

De liefde van de tienjarige Margot voor haar vader die kunstschilder is en zich door weinig mensen begrepen voelt, wordt zwaar op de proef gesteld. Vader August is grappig en vrolijk, maar soms doet hij zo eigenaardig dat ze er bang van wordt. Gaandeweg wordt zijn gedrag bedreigender, wat ten slotte grote gevolgen heeft.

Maanman is een ontroerende roman over een jong meisje dat met de psychotische ontwikkeling van haar vader te maken krijgt. De context van de vijftiger jaren wordt haarscherp neergezet en versterkt op overtuigende wijze de beklemmende sfeer van die tijd.

Zoals Kieke Plooij door haar debuutroman ‘De Brander’ werd ontdekt als een auteur met rijk inlevingsvermogen en psychologisch inzicht, zo dringt ze ook in ‘Maanman’ heel subtiel het gevoelsleven van haar personages binnen. Met weinig omhaal van woorden maakt ze situaties inzichtelijk en raakt ze de kern door middel van beeldende bewoordingen met filmische intensiteit.

Tegen wil en dank betrokken raken bij een verhaal
Recensie door Monique Dijkgraaf van Wie schrijft blijft

De 10-jarige Margot is gek op haar vader, die kunstschilder is. Maar August is anders dan andere vaders. Door zijn beroep, maar ook door zijn gedrag. Hij kan heel erg grappig en vrolijk zijn, maar soms doet hij ook een beetje vreemd. Margot schaamt zich dan wel eens voor hem. Waarom is haar vader niet zoals de vaders van haar vriendinnetjes?

‘Maanman’. Een korte, maar krachtige titel, die op het eerste gezicht niet duidelijk is en die om verheldering vraagt. Een titel die daardoor ook nieuwsgierig maakt. Tijdens het lezen wordt al vrij snel duidelijk waarom er gekozen is voor deze titel.

“Gewoon laten kletsen. Papa is zelf een maanman.”




Kieke Plooij laat de 10-jarige Margot in de ik-persoon haar verhaal vertellen. Het meisje groeit op in de jaren 50 van de vorige eeuw, samen met haar vader en moeder. Vader August heeft geen gangbaar beroep, hij is namelijk kunstschilder. Moeder is thuis en zorgt voor het huishouden en voor Margot. Het leven is niet altijd gemakkelijk, de inkomsten die vader meebrengt met zijn schilderijen, wisselen nogal. Daarnaast heeft hij last van ‘buien’. Soms verzint hij de mooiste verhalen en grappen, is hij de liefste en beste vader die je je maar kan wensen. Maar dan ineens slaat hij om en trekt hij zich terug. Zijn gedrag is onberekenbaar en wordt zelfs steeds dreigender.

“ ‘Papa doet soms een beetje boos,’ zegt ze zachtjes. ‘Hij weet zelf ook niet hoe het komt. Hij wil het niet, maar het gebeurt. Hij heeft er zelf veel verdriet van. We moeten maar een beetje geduld met hem hebben.’ “

Doordat Margot zelf het verhaal vertelt, op niveau van een 10-jarige, is het verhaal zeer gemakkelijk leesbaar. Het is daarentegen absoluut niet kinderachtig of zelfs maar kinderlijk. Kieke Plooij verstaat de kunst om zich zo in te leven in het jonge meisje, dat het verhaal zeer intens binnenkomt. De hele situatie rondom haar vader wordt beschreven vanuit haar kinderbrein. Nergens wordt het beestje dus echt bij de naam genoemd, het enige dat de lezer weet, is wat Margot weet of concludeert uit opmerkingen en het gedrag van de volwassenen. Indrukwekkend om vanuit een kind te lezen wat dit met haar doet. Verwarring, onwetendheid, schaamte, boosheid en angst, het komt allemaal voorbij.

“Misschien heeft Veerle gelijk. Misschien zijn alle papa’s gek.”

Ook de achtergrond van de jaren 50 komt goed tot zijn recht. Problemen werden binnenshuis gehouden, en zeker niet gedeeld met kinderen. Meer hulp dan ‘je moet maar extra goed voor vader bidden’ kreeg Margot niet. Schrijnend, maar tekenend voor die tijd.

“Ik mag niet denken dat papa niet goed snik is. Toch springt die gedachte telkens mijn hoofd binnen. Dat-ie geschift is. Kierewiet en knettergek.”

‘Maanman’ is een psychologisch hoogstandje waarin de auteur zich feilloos weet in te leven in al haar personages. Margot ging voor mij leven, maar ook andere leden van de familie werden zeer goed belicht en kregen elk hun eigen rol in het drama dat zich afspeelt. Tel daarbij op de zeer soepel leesbare schrijfstijl en je ziet het hele verhaal als een film voor je ogen voorbij trekken.

Conclusie: Het indringende en intense verhaal van een 10-jarig meisje met een psychotische vader dat zich als een film ontrolt en waarbij je tegen wil en dank betrokken raakt.