Wat overblijft is naamloos

Omschrijving

De wereld van Lea Smolders wordt overhoop gehaald wanneer haar dochter Ifi beslist om ‘tijdelijk’ bij grootmoeder Dora in te trekken. Lea vermoedt hierin de hand van haar moeder. Ze wil er alles aan doen om haar dochter weer voor zich te winnen. Wanneer Dora door een hersenbloeding in coma gaat, ziet Lea haar kans. Ze verhuist naar het ouderlijk huis om voor Ifi en haar moeder te zorgen. Maar hoewel ze niet veel meer is dan een plant, blijft Dora haar leven overheersen. En ook haar dochter lijkt geheimen te hebben. Overrompeld door heden en verleden is niets nog helder voor Lea. Wat is waan en wat is werkelijkheid?

'Wat overblijft is naamloos' is een tragikomedie. Over moeder-dochterrelaties in tweevoud. Over de vraag of ons leven gedetermineerd is. En door wie of wat. Tom Cornu vertelt een verhaal dat even literair als humoristisch is.

“Soms lopen mensen hand in hand. Dan heeft men het vermoeden dat ze elkaar raken. Soms zijn mensen genetisch gelinkt –vader en dochter, moeder en zoon– dan moeten ze elkaar graag zien. Soms staan mensen op een hoopje. Rond een bed bijvoorbeeld. Ze spreken samenzweerderig. Alsof ze verbonden zijn.”

Tom Cornu (1975) studeerde geneeskunde, vloog als arts naar Kenia en Liberia, deed een poging om het klimaat te redden maar besloot uiteindelijk te doen wat hij graag doet, wat hij goed kan. In de voorbije jaren schreef en regisseerde hij toneelstukken en een documentaire. Naast dit alles bleef hij mens: hij werd verliefd, trouwde en kreeg twee dochters. En toen schreef hij de roman 'Wat overblijft is naamloos'.

De wereld van Lea Smolders wordt overhoop gehaald wanneer haar dochter Ifi beslist om ‘tijdelijk’ bij grootmoeder Dora in te trekken. Lea vermoedt hierin de hand van haar moeder. Ze wil er alles aan doen om haar dochter weer voor zich te winnen. Wanneer Dora door een hersenbloeding in coma gaat, ziet Lea haar kans. Ze verhuist naar het ouderlijk huis om voor Ifi en haar moeder te zorgen. Maar hoewel ze niet veel meer is dan een plant, blijft Dora haar leven overheersen. En ook haar dochter lijkt geheimen te hebben. Overrompeld door heden en verleden is niets nog helder voor Lea. Wat is waan en wat is werkelijkheid?

'Wat overblijft is naamloos' is een tragikomedie. Over moeder-dochterrelaties in tweevoud. Over de vraag of ons leven gedetermineerd is. En door wie of wat. Tom Cornu vertelt een verhaal dat even literair als humoristisch is.

“Soms lopen mensen hand in hand. Dan heeft men het vermoeden dat ze elkaar raken. Soms zijn mensen genetisch gelinkt –vader en dochter, moeder en zoon– dan moeten ze elkaar graag zien. Soms staan mensen op een hoopje. Rond een bed bijvoorbeeld. Ze spreken samenzweerderig. Alsof ze verbonden zijn.”

Tom Cornu (1975) studeerde geneeskunde, vloog als arts naar Kenia en Liberia, deed een poging om het klimaat te redden maar besloot uiteindelijk te doen wat hij graag doet, wat hij goed kan. In de voorbije jaren schreef en regisseerde hij toneelstukken en een documentaire. Naast dit alles bleef hij mens: hij werd verliefd, trouwde en kreeg twee dochters. En toen schreef hij de roman 'Wat overblijft is naamloos'.

Graag gelezen
Recensie door Mieke Schepens

Een prachtig verhaal over het aan jezelf twijfelen, over het zoeken naar redenen waarom iets is geworden zoals het nu is, over herkenning en over steeds over jezelf struikelen. Een prachtige roman over allerlei relaties, niet alleen moeder-dochter maar ook de relaties tussen geliefden, gehuwden, verliefden komen aan bod.
De geheimen in de familie van Lea zorgen voor onrust in haar leven en daardoor ook in het leven van haar dochter, die het soms ook niet helemaal meer zeker weet.
Lea heeft zo nu en dan een absence;
'Vertelde ik u al dat ik de aandoening der afwezigheid heb? Ik, de vrouw die zich flinterdun kan uitsmeren over de omgeving, die alles voelt van het kleinste krakje tot de minimale rimpel, die meer aanwezig is dan een puist op de neus, soms verdwijn ik. Ik glip er van tussen. Voor een aantal seconden. Hooguit een minuutje. Waar ik heenga, heeft geen dokter me ooit kunnen zeggen.'

Het is niet alleen maar kommer en kwel in dit verhaal, er is zeker humor aanwezig. Wanneer Lea er voor gezorgd heeft dat haar moeder weer naar huis is gebracht om daar door haar verzorgd te worden, is ze verbaasd over haar gevoelens en vraagt zich af hoe het zo gekomen is;
'Vreemd, toen ze barstte van de energie liep ik weg van haar, nu ze een zwart gat is, word ik naar haar toegezogen, vul ik mijn tijd met nutteloze observaties. Waarschijnlijk is dit een gekende fase, nauw verwant aan het Stockholm-syndroom en de huisvrouwpsychose.'

De keuze voor de cover is duidelijk wanneer je leest Lea die denkt aan Ifi die samen met haar Dora zal gaan verplaatsen van het bed naar de zetel; 'Zij zou mama's verlamde delen manipuleren als een trekpop, rare stemmetjes opzetten.'
Een ervaring van Lea verklaart de titel: 'Ik probeer niet langer te grijpen. Ik vervaag. Straks ga ik proeven. Straks ga ik ruiken. Nieuwe dingen. Ik stroom leeg en ik loop vol. Ik moet niet meer aanraken, ik versmelt. Onverwoestbaar zoals water stroom ik. Jeroen, Ifi, Stefaan, Dora. Ze worden uitgerukt. Weggewassen. Wat overblijft is naamloos.' Dit stukje is heel belangrijk in het verhaal van Lea, belangrijk voor haar groei.

Lea is duidelijk genoeg beschreven in het verhaal. De hoofdpersoon had wat mij betreft iets meer uitgediept mogen worden. Er wordt wel vaak teruggeblikt naar het verleden maar toch had ik graag nog meer gelezen over hoe ze als kind en tiener was. Misschien omdat ik zo met haar te doen heb.
De andere personages zijn ook voldoende uitgewerkt.
Als lezer merk je dat de auteur een medische achtergrond heeft door de termen die hij gebruikt heeft. Ik heb dat niet als nadelig ervaren. Soms kende ik de juiste betekenis van een term niet, maar kon door de beschrijving wel volgen waar het over ging.
Wat ik bijzonder toepasselijk vind zijn de gekozen regels uit bepaalde songteksten, welk door de auteur gebruikt zijn door het hele verhaal heen.

Een prachtige roman, zonder meer! Ik heb dit boek graag gelezen en kan het iedereen aanraden die over het hoe en waarom in relaties wil lezen. Een knap debuut!

---